هر شهروند یک پرونده سلامت الکترونیک/ خداحافظی با کاغذ |

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: چند هفته پیش بود که وزیر بهداشت از دانشگاه علوم پزشکی قم تقدیر کرد و اجرای سامانه سیب در قم را همراه با چند استان دیگر موفقیت آمیز برشمرده و طی نامه‌ای از اجرای موفق این سامانه توسط این دانشگاه قدردانی کرده بود.

بر اساس این نامه، قاضی‌زاده هاشمی اجرای سامانه یکپارچه بهداشتی کشور (سیب) در دانشگاه علوم پزشکی قم را از نظر چهار عامل نسبت جمعیت ثبت نام شده، نسبت واحدهای ارائه کننده خدمت در سامانه، نسبت کاربران ارائه دهنده خدمت به کل کاربران و نسبت دریافت کنندگان خدمت به جمعیت ثبت نام شده که با سامانه کار می‌کنند نشان پیشرفت موفقیت آمیز این برنامه در قم دانسته است و دانشگاه علوم پزشکی قم به عنوان دومین استان برتر در اجرای این طرح و قبل از دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، یزد و شهید بهشتی مورد تقدیر قرار گرفته است.

سامانه سیب یا همان سامانه یکپارچه بهداشتی کشور که امکان خدمت رسانی در حوزه بهداشتی را بسیار تسهیل می‌کند با اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت در قم فراگیر شده و امروز بعد از گذشت حدود دو سال توانسته است تقریباً به پوشش صد درصدی جمعیت قم برسد و براساس آن برای هر شهروندی یک پرونده بهداشتی در این سامانه به ثبت رسیده است.

تحول اساسی در سلامت

به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم یکی از تغییرات بسیار مهمی که به عنوان تحول اساسی در طرح تحول مطرح است تشکیل پرونده الکترونیکی سلامت است. بعد از اجرای طرح زیرساخت‌های تشکیل پرونده الکترونیکی فراهم شد و قم به عنوان اولین استانی که به صورت کامل تحت پوشش کامل پرونده الکترونیک رفت مطرح شد.

آن طور که مرتضی آقا حسنی به خبرنگار مهر گفت، در این سامانه ارائه خدمات کاملاً به صورت الکترونیک ثبت شده و کلیه اطلاعات افراد بعد از سرشماری طرح تحول در سامانه یک پارچه بهداشت (سیب) ثبت شده و براساس اطلاعات این سامانه تا آخر دی ماه امسال یک میلیون و ۲۲۹ هزار و ۶۴۱ پرونده در این سامانه ثبت شده است و بیش از ۷ میلیون و نیم خدمت ارائه شده است.

وی افزود: طبق آمار وزارت بهداشت بیش از ۹۰ درصد جمعیت استان تحت پوشش پرونده الکترونیک قرار گرفته و ۳۸ درصد افراد ثبت شده خدمت ارائه شده است، به طوری که در حال حاضر شهر مقدس قم به نسبت جمعیت تحت پوشش و خدمات ارائه شده در کشور دارای جایگاه برتر است و امیدواریم تا پایان سال ۹۵ ارائه خدمات به حدود ۵۰ و تا پایان شهریور ۹۶ به ۷۰ درصد برسد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم تشکیل پرونده الکترونیکی سلامت را یکی از مهمترین دستاوردهای طرح تحول دانسته و معتقد است در این سامانه با مراجعه فرد در هر نقطه از کشور به مراکز بهداشتی یا درمانی با وارد کردن کد ملی در سامانه تمام اطلاعات سلامتی فرد در دسترس قرار خواهد گرفت.

ارائه یک میلیون خدمت بهداشتی

آقاحسنی با ارائه آماری از دریافت کنندگان خدمت در پایگاه و مراکز جامعه سلامت از ارائه خدمت به ۹۴۹ هزار و ۵۲۰ نفر تا اواخر دی ماه امسال خبر داد و تأکید کرد: در گروه‌های سنی کودکان و نوجوانان بیشترین میزان پوشش خدمات به نسبت جمعیت به ثبت رسیده است به طوری که در گروه سنی کودکان ۷۲ درصد، گروه نوجوانان، ۵۰، جوانان ۳۰ درصد، میانسالان ۲۸ درصد و سالمندان ۱۸ درصد در سامانه سیب پوشش داده شده‌اند.

وی با بیان اینکه قم رتبه دوم را در زمینه ارائه خدمات بهداشتی دارد، افزود: در حال حاضر ۹۸ درصد مردم قم به خدمات بهداشتی دسترسی کامل داشته و ۳۸ درصد جمعیت استان نیز دارای پرونده الکترونیک سلامت کامل هستند، امیدواریم در دومین سال فعالیت طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت، خدمات به میان‌سالان به ۶۰ درصد، خدمات به مدارس و نوجوانان به ۹۰ درصد و کودک و باروری سالم به ۱۰۰ درصد برسد و پوشش تمامی خدمات به‌صورت کامل باشد.

هر ۸۰ هزار نفر یک مرکز بهداشت

با اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت به صورت صد در صدی در قم ۱۱ بسته خدمتی از جمله خدمات خودمراقبتی، خدمات تشخیصی و شناسایی زودهنگام عوامل خطر و بیماری‌ها، خدمات ارزیابی، تشخیص و شروع درمان بیماری‌های مزمن و بیماری‌های شایع و فصلی، خدمات مراقبت از سلامت مادران باردار و شیرده، خدمات مشاوره و مراقبت روانشناختی، خدمات مشاوره و مراقبت از تغذیه، خدمات مشاوره و مراقبت اجتماعی، خدمات حفظ و ارتقای نظام مدیریت بیماری‌های واگیر، خدمات سلامت دهان و دندان، خدمات سلامت محیط و کار و خدمات سلامت در حوادث و بلایا به افراد زیر پوشش طرح به صورت رایگان ارائه می‌شود تا از نیاز مردم به خدمات درمانی در آینده کاسته شود.

به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم به طور کلی با بلوک بندی و تقسیم شهر، ۴۱ مرکز سلامت جامعه و ۱۳۸ پایگاه سلامت به منظور پوشش کل جمعیت شهر قم پیش بینی شد که هر مرکز به طور متوسط ۳۰ هزار نفر و هر پایگاه به طور متوسط ۱۰ هزار نفرجمعیت را تحت پوشش قرار داده‌اند.

آقا حسنی گفت: با اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت در شهر قم ۱۴ مرکز بهداشتی درمانی و ۵۰ پایگاه بهداشت در شهر قم به ۴۱ مرکز سلامت جامعه و ۱۳۸ پایگاه سلامت افزایش یافته است که به این ترتیب و با احتساب جمعیت حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفری قم هر مرکز باید به ۸۰ هزار نفر در حوزه‌های مادر و کودک، واکسیناسیون و مراقب‌های تنظیم خانواده خدمات ارائه کند.

خود مراقبتی، مهم‌ترین هدف معاونت بهداشتی

وی آگاه کردن مردم از حق قانونی بهره‌مندی از امکانات بهداشتی را یکی از وظایف معاونت بهداشتی عنوان کرد و افزود: یکی از اهداف ما افزایش سطح سواد سلامت مردم است. مردم اگر به حقوق خود آگاه باشند این نیازها را مطالبه می‌کنند و در آن صورت است که می‌توان به مردم اطلاعاتی ارائه داد مبنی بر اینکه چه عواملی سلامتی آنها را به خطر می‌اندازد. از این طریق، رفتار هر فرد پیشگیرانه می‌شود. این همان خودمراقبتی است که معاونت بهداشتی با جدیت به دنبال تحقق آن است.

برای هر فردی در پایگاه سلامت پرونده الکترونیک تشکیل می‌شود و روش سنتی ثبت اطلاعات روی کاغذ حذف می‌شود

به اعتقاد آقاحسنی، سبک نادرست زندگی از جمله کاهش فعالیت‌های بدنی، مصرف نکردن میوه و سبزیجات و چربی خون و فشار بالا از مهم‌ترین عوامل بروز سکته‌های قلبی و مغزی است که بیشترین آمار مرگ و میر را در ایران و جهان دارد، اما با شیوه صحیح زندگی می‌توان تا حد زیادی از این آسیب‌ها جلوگیری کرد.

آن طور که آقاحسنی می‌گوید، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم با اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت تلاش می‌کند برای پیشگیری هر چه بیشتر از وقوع این بیماری‌ها گام بردارد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم تصریح کرد: طرح پرونده الکترونیک خانوار از اسفندماه سال گذشته آغاز شده و در حال پیشرفت است. به این صورت که برای هر فردی در پایگاه سلامت پرونده الکترونیک تشکیل می‌شود و روش سنتی ثبت اطلاعات روی کاغذ حذف می‌شود.

وی افزود: با اولین مراجعه هر فرد به پایگاههای سلامت، کد ملی وی در سامانه اطلاعات وارد و بر اساس آن اطلاعات اولیه و گروه سنی و جنسی فرد از ثبت احوال استعلام می‌شود. بر مبنای گروه سنی فرد، سیستم اعلام می‌کند که چه خدمات بهداشتی باید به فرد متقاضی ارائه شود. مراقب سلامت هم بر اساس موارد اعلام شده، خدمات را به فرد ارائه و گزارش فعالیت خود را در سیستم ثبت می‌کند.

مرکز آمار کوچک

به گفته آقاحسنی با راه‌اندازی این سامانه که در راستای ارائه خدمات بهداشتی درمانی در قالب برنامه‌ها و پروژه‌های تحول نظام سلامت اجرا می‌شود، تمام اطلاعات مربوط به خانوارها، نوع خدمات بهداشتی درمانی مورد نیاز در مراکز و پایگاه‌های سلامت جامعه و خانه‌های بهداشت در این سامانه وارد و ثبت شده و تمامی پوشه‌های خانوار و دفاتر مربوط به خدمات و برنامه‌های بهداشتی درمانی جمع آوری شده است.

وی با اشاره به اینکه با راه اندازی این سامانه تمام ثبت‌ها از شیوه کاغذی به الکترونیکی تبدیل شده است، اظهار کرد: در این سامانه دسترسی به اطلاعات بیماران با سهولت و دقت بیشتری انجام می‌شود و دقت تفکیک اطلاعات آماری این سامانه به حدی است که ریزترین اطلاعات در مناطق مختلف شهری و در گروه‌های گوناگون سنی، جنسی و قومی را با یک کلیک به کاربر ارائه می‌دهد که از همین طریق می‌توان به بسیاری از اطلاعات برای استخراج شاخص‌ها و استفاده‌های تحقیقاتی دست پیدا کرد.

تا وقتی که پرونده الکترونیک به طور ویژه و سراسری اجرایی نشود نمی‌توان برنامه پزشک خانواده را اجرا کرد

به نوعی می‌توان این سامانه را یک مرکز آمار کوچک تلقی کرد که همه اطلاعات افراد را در خود جا داده است. این سامانه هر خدمت بهداشتی را که به این افراد در هر یک از مراکز سلامت جامعه یا پایگاه‌های سلامت ارائه می‌شود ثبت می‌کند و تمام اطلاعات بهداشتی و درمانی افراد در قالب شناسنامه الکترونیکی سلامت که اطلاعات کاملی از بیماری‌ها، سوابق نسخه‌ها، جراحی، واکسیناسیون و بیماری‌های مزمن خواهد داشت در این سامانه ثبت می‌شود.

آقاحسنی طرح را بسترساز اجرای برنامه پزشک خانواده دانست و گفت: البته این طرح تفاوت‌هایی بسیاری با برنامه پزشک خانواده دارد چراکه در این طرح برای فرد هیچ محدویتی ایجاد نمی‌شود که حتماً به پزشک خانواده خود مراجعه کند و از طرفی تا وقتی که پرونده الکترونیک به طور ویژه و سراسری اجرایی نشود نمی‌توان برنامه پزشک خانواده را اجرا کرد.

دقت تفکیک اطلاعات آماری این سامانه به حدی است که ریزترین اطلاعات در مناطق مختلف شهری و در گروه‌های گوناگون سنی، جنسی و قومی را با یک کلیک به کاربر ارائه می‌دهد. از همین طریق می‌توان به بسیاری از اطلاعات برای استخراج شاخص‌ها و استفاده‌های تحقیقاتی دست پیدا کرد.

با این اقدام معاونت بهداشتی، آرزوی شهروندان برای داشتن پرونده سلامت عملیاتی شده است. افرادی که در این سامانه اقدام به تشکیل پرونده کرده‌اند در هر جای کشور امکان دسترسی به این پرونده را دارند.