آنچه باید درباره گمرک اصلاندوز و راه آهن جلفا – پارس آباد بدانیم + تصاویر و نقشه ماهواره ای |

هدف این مقاله اثبات واقع شدن روستای قلی بیگلو علیا در مرزی که آن طرف مرز منطقه مورد مناقشه قره باغ بوده و در حال حاضر تحت حاکمیت نیروهای وابسته به جمهوری ارمنستان است.

به گزارش شهریمیز به نقل از  آران مغان، آنچه در گزارش زیر می خوانید توسط «کیوان بالاپور» فارغ التحصیل مهندسی کامپیوتر و شهروند اهل شهرستان پارس آباد درباره وضعیت گمرک اصلاندوز و راه آهن جلفا- اصلاندوز، پارس آباد و بیله سوار تهیه و در اختیار پایگاه خبری آران مغان قرار داده شده است.

 

درباره ی شهر اصلاندوز؛

اصلاندوز در قسمت جنوب غربی شهرستان پارس آباد در استان اردبیل واقع شده است که، از شمال به رود ارس و مرز ایران و کشور جمهوری آذربایجان، از جنوب به شهرستان بیله سوار و گرمی، از شرق به بخش مرکزی شهرستان پارس آباد و از غرب به شهرستان کلیبر استان آذربایجان شرقی محدود است.

این بخش ۵۸۰ کیلومتر مربع مساحت دارد.

 

تقسیمات سیاسی استان اردبیل و موقعیت بخش اصلاندوز

 

موقعیت مرزی شهر اصلاندوز:

بخش اصلاندوز با کشور جمهوری آذربایجان حدود ۱۶ کیلومتر مرز مشترک داشته که همه آن آبی بوده که رودخانه ارس مرز مشترک در قسمت آبی را تشکیل می دهد. و توسط شوروی سابق با استفاده از سیم خاردار و در نزدیکی میله های مرزی محافظت می شود. همچنین در این قسمت از مرز ایران کانالی در محل های فوق ایجاد که از داخل کانال آب جریان دارد و عملا امکان تردد در مرز ها را با مشکل مواجه کرده است که به این منظور پلی بر روی سد میل _ مغان احداث که در قدیم و در زمان فعال بودن گمرک اصلاندوز- هورادیز محل رفت و آمد اتباع دو طرف مرز بود و در حال حاضر به عنوان نگهبانی مورد استفاده قرار می گیرد.

عکسی که در زیر مشاهده می کنید مربوط است به منطقه آزاد ارس زون منفصل ۴ از روستای قلی بیگلو علیا که بنری با این مضمون نگاشته شده است.

 

محتوای بنر عکس چنین آمده “تصویب طرح احداث پل مرزی (پل دوستی) بین خداآفرین و کشور آذربایجان با مشارکت منطقه ی آزاد ارس و وزارت راه و شهرسازی طی سفر اخیر وزیر محترم به شهرستان خداآفرین را به نماینده پر تلاش و رئیس محترم کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و مردم غیور محدوده تبریک عرض می نماییم.”

 

در سایت ایلنا خبری با این مضمون منتشر شده بود که “راه اندازی گمرک محدوده قلی بیگلو در منطقه آزاد ارس سرعت می گیرد” که لینک آن در اینجا آمده_ چیزی که در محتوای بنر و خبر آمده طرح احداث گمرک مرزی از طرف جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در محدوده روستای قلی بیگلو به فاصله ۸ کیلومتری بخش اصلاندوز (۵ کیلومتر جاده آنطرف تر از اصلاندوز مرز محدوده پاس آباد مغان و استان آذربایجان شرقی می باشد) قرار گرفته است.

چیزی که در این مقاله به آن پرداخته شده امکان ایجاد پل مرزی و راه اندازی گمرک در محدوده یاد شده را با تردید روبرو می کند هدف این مقاله اثبات واقع شدن روستای قلی بیگلو علیا در مرزی که آن طرف مرز منطقه مورد مناقشه قره باغ بوده و در حال حاضر تحت حاکمیت نیروهای وابسته به جمهوری ارمنستان می باشد که این با اصل ایجاد پل ارتباطی با جمهوری آذربایجان مغایرت کامل دارد.

 

 

آنچه از برآیند این مقاله بدست می آید معایبی برای ایجاد احداث پل مرزی در محدوده یاد شده (روستای قلی بیگلو علیا) وجود دارد که حتی اصل ایجاد چنین طرحی را نیز با تردید روبرو می کند از جمله: با توجه به نیمه کوهستانی بودن منطقه، روبرو بودن روستای یاد شده با منطقه تحت کنترل جمهوری ارمنستان و دور بودن تا نزدیک ترین سرحدات خاک جمهوری آذربایجان بعد از مناقشه قره باغ ، نبود امنیت کافی در محدوده یاد شده برای ایجاد گمرک جدید با توجه به نقص های متعدد آتش بس از سوی دو طرف درگیر در منطقه در خط جبهه هورادیز و عدم تمایل کشور آذربایجان به ایجاد راه ارتباطی جدید (گمرک)  با توجه به ملاحظات امنیتی در محدوده یاد شده و هزینه بسیار بالای مالی و سیاسی چنین طرحی  برای جمهوری اسلامی ایران (از جمله، شبهه ایجاد گمرک با منطقه قره باغ با توجه به درگیری دو طرف بر سر آن) نبود ظرفیت کافی به ایجاد گمرک با توجه به روستا بودن روستای قلی بیگلو علیا.

چیزی که در این میان گفتن آن خالی از لطف نیست معلوم نبودن شهر یا روستای آن طرف مرز است که قرار است با گمرک در حال مطالعه روستای قلی بیگلو علیا و آن شهر یا روستای آن طرف مرز پل مرزی احداث شده و گمرکی جدید بازگشایی گردد ( روستای روبرو با روستای قلی بیگلو علیا در آن طرف مرز روستای میرزه ناقلو می باشد روستای میرزه ناقلو و روستای قازاخلار تحت اختیار جمهوری ارمنستان می باشد) در حالی که آن طرف مرز گمرک اصلاندوز مشخص بوده و آن شهر هورادیز می باشد که سالها پیش با آن شهر گمرک داشته و هم اکنون نیز ساختمان گمرک (ساختمان قدیمی گمرک) فعال می باشد.

مزایای ایجاد گمرک اصلاندوز_ هورادیز؛

دور بودن از خط جبهه مرزی آذربایجان و ارمنستان و وجود امنیت کامل برای عبور و مرور از هر دو طرف مرز  – وجود زیرساخت های کافی در گمرک اصلاندوز و گمرک هورادیز از جمله ساختمان قدیمی گمرک (فعال در دهه ۹۰ میلادی) و وجود کارکنان رسمی گمرک در محدوده یاد شده (وجود چهارده نفر پرسنل رسمی این گمرک که به دلیل غیر فعال شدن این گمرگ بیشتر کارکنان آن در حال حاضر در گمرک بیله سوار در حال خدمت هستند که علت آن نیز تعطیلی موقت این گمرک اعلام شده بود و همچنین طبق شنیده ها ساختمان قدیمی گمرک هورادیز نیز در حال حاضر فعال بوده و حال حاضر فعالیت مرزبانی و کنترل مرز صورت می گیرد) – کوتاهتر شدن حدود ۱۲۰ کیلومتر از راه بیله سوار تا اصلاندوز برای خودروهای ترانزیتی و حمل سوخت  کشور آذربایجان و کاهش آلایندگی هوا و کاهش ترافیک جاده ای بیله سوار – پارس آباد مغان و کاهش ترافیک گمرک بیله سوار و هدفمند شدن گمرک بیله سوار برای صادرات و واردات کالاهای اساسی و صنعتی. – تمایل جمهوری آذربایجان به بازگشایی مجدد گمرک اصلاندوز- هورادیز طبق گفته های سفیر ایران در جمهوری آذربایجان – کوهستانی نبودن و صاف و هموار بودن ناحیه اصلاندوز برای ساخت پل مرزی در صورت نیاز و همچنین داشتن ظرفیت بالقوه برای داشتن گمرک مرزی با توجه به شهر بودن و وجود ساختمان گمرک و نیروی انسانی کافی در این محدوده و در نهایت افزایش مبادلات تجاری با کشور آذربایجان وصادرات و ترانزیت کالا از خاک آذربایجان به جمهوری فدرال روسیه.

 

 موقعیت و مشخصات منطقه آزاد ارس؛

منطقه آزاد ارس در شمال‌غرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان استقرار یافته است. بر اساس مصوبه هیات وزیران در تاریخ ۱۳۸۴/۴/۷ به شماره ۲۰۷۰۸/ت۵۳۰۸۲۰ محدوده منطقه آزاد ارس شامل ۹۷۰۰ هکتار از اراضی منطقه می‌شد که براساس مصوبه جدید این هیات محترم در ۱۳۸۷/۹/۱۴ , محدوده این منطقه به ۵۱ هزار هکتار شامل بخش‌هایی از ۲ شهرستان جلفا و کلیبر افزایش یافت. این محدوده ابلاغی در بخش متصل، محدوده اصلی را از ۹۷۰۰ هکتار به ۲۰۵۰۰ هکتار افزایش داده است و در ۳ بخش منفصل نیز قسمتی از شهرستان کلیبر به وسعت ۲۴ هزار هکتار (موسوم به قلی بیگ لو) و اراضی اطراف سد خدآفرین به وسعت ۶۱۰۰ هکتار و محدوده گمرک نوردوز ( مرز ایران با ارمنستان) به وسعت ۲۴۰ هکتار جمعاً به وسعت ۵۱۰۰۰ هکتار کل محدوده منطقه آزاد ارس را تشکیل می‌دهد.

 

محدوده منطقه آزاد ارس در جغرافیای شمال غربی ایران

 

راست ترین قسمت قرمز رنگ محدوده منطقه آزاد ارس در روستای قلی بیگلو علیا

 

منطقه آزاد ارس  مشتمل بر ۴ قسمت بوده که به ترتیب از چپ به راست محدوده ای که با رنگ قرمز مشخص گردیده عبارتند از: جلفا – روستای نوردوز – شهرستان خداآفرین ( خمارلو)_ روستای قلی بیگلو.

 

موقعیت و سرحدات منطقه ی فضولی آذربایجان و شهر هورادیز:

 

عکس بالا مربوط است به منطقه ی هم مرز با جمهوری ارمنستان از طرف غرب و جنوب غربی کشور آذربایجان

شهر هورادیز که در آذربایجان رایون گفته می شود شهر مرزی است که چند کیلومتر با خط مرزی آذربایجان و ارمنستان فاصله دارد.

 

توضیح اینکه امکان تحقیق میدانی امکان پذیر نبوده به ناچار به عکس های ماهواره ای جهت اثبات گفته هایمان استفاده کرده ایم.

 

موقعیت جغرافیای محدوده قلی بیگلو علیا در نقشه

 

آنچه از عکس ماهواره ای فوق پیداست روبرو بودن روستای یاد شده ( روستای قلی بیگلو علیا) با روستایmircnagili  و Qazaxlar (روستای قلی بیگلو با روستای میرناغلی و قازاخلار آن طرف مرز روبرو می باشد)

 

خط جبهه جمهوری آذربایجان و ارمنستان در محدوده یاد شده

 

همان طور که از عکس ماهواره ای مشاهده می کنید نزدیک ترین روستا از جمهوری آذربایجان به خط مرزی بعد از مناقشه قره باغ روستای احمدلیلر می باشد.

 

موقعیت شهر هورادیز و  روستای احمدلیلر و جزئیات محدوده یاد شده

 

عکس که در پایین مشاهده می کنید اثبات می کند که اولا محدوده یاد شده منطقه ای نیمه کوهستانی و دارای فاصله بسیار دور با نزدیک ترین مرز فعلی جمهوری آذربایجان بوده و امکان ساخت پل با این طول مسافت تقریبا غیر ممکن می باشد و روبروی محدوده منطقه ی مورد مناقشه قره باغ بوده و در حال حاضر در اختیار جمهوری ارمنستان می باشد.

 

نبود امنیت برای ایجاد گمرک و روابط تجاری با کشور جمهوری آذربایجان در محدوده یاد شده

 

عکس ساختمان اداری گمرک اصلاندوز از نمایی نزدیک

 

ساختمان اداری گمرک اصلاندوز _ هورادیز از طرف ایران

 

پل عابر پیاده گمرک اصلاندوز _ هورادیز در زمان فعال بودن

 

محل رفت و آمد از دو طرف مرز در زمان فعال بودن

 

 

پرچم جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به اهتراز در آمده در دو طرف مرز

 

راه آهن جلفا _ اصلاندوز؛

همان طور که می دانید یکی از مصوبات دولت قبلی در سفر به استان آذربایجان شرقی و استان اردبیل راه آهن جلفا _ اصلاندوز _ پارس آباد بوده که عملیات مطالعاتی در دو فاز اجرائی تعریف و از طرف استان آذربایجان شرقی و شهرستان جلفا عملیات اجرائی شروع شده بود ولی متاسفانه به علت بی مسئولیتی نماینده وقت و عدم پیگیری آن متاسفانه این طرح مسقوط ماند.

 

عکسی که در بالا مشاهده می کنید مربوط به طرح های مورد مطالعه خط های راه آهن غرب و شمال غربی ایران که در سایت رجا موجود می باشد.

 

همان طور که از نقشه طرح های مورد مطالعه خط های راه آهن دیده می شود برای شهر اصلاندوز در آینده دو خط راه آهن شامل راه آهن جلفا _ اصلاندوز_ پارس آباد و بیله سوار و همچنین راه آهن بستان آباد _کلیبر_ اصلاندوز پیش بینی شده و همچنین برای  شهرستان اردبیل راه آهن  میانه _ فیروز آباد_ اردبیل _ پارس آباد و بیله سوار پیش بینی شده که با اجرای این پروژه ها و اتصال راه آهن ایران (دو خط راه آهن شامل اردبیل – پارس آباد – بیله سوار و جلفا – اصلاندوز – پارس آباد) به راه آهن جمهوری آذربایجان شاهد توسعه منطقه و افزایش داد و ستد بین دو کشور دوست باشیم نا گفته نماند علاوه بر این در حال حاضر نیز راه آهن قزوین – رشت – آستارا با پیشرفت فیزیکی نزدیک به ۹۰ درصد در آینده نزدیک به بهره برداری رسیده و از طریق راه آهن آستارا – آستارا به راه آهن جمهوری آذربایجان متصل خواهد شد که به توسعه استان گیلان انشاالله کمک شایانی خواهد کرد.

مزایای ایجاد راه آهن اصلاندوز – جلفا- پارس آباد- بیله سوار:

برای هر کسی که  در شهرستان های بیله سوار و پارس آباد زندگی می کند زیاد پیش آمده که کامیون های بزرگ حمل سوخت ببینند که این کامیون ها به علت فرسودگی و آلایندگی بالا و همچنین ایجاد ترافیک در راه ها موجبات ایجاد خطر تصادف برای سایر خودرو ها نموده و همچنین تعداد زیادی مسافر و کالای مصرفی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان در جاده بیله سوار، پارس آباد، اصلاندوز، جلفا تردد می کنند که علاوه بر ایجاد تصادفات رانندگی و عدم تطبیق بیمه شخص ثالث بین دو کشور برای اتباع دو کشور ناراحتی هایی ایجاد شده است با بهره برداری از راه آهن جلفا _ اصلاندوز_ پارس آباد_ بیله سوار علاوه بر اتصال راه آهن جمهوری خودمختار نخجوان به راه آهن جمهوری آذربایجان از طریق گمرک بیله سوار تردد برای اتباع آذری تسهیل شده و همچنین ترانزیت سوخت با ایمنی بیشتری خواهد بود( چندین مورد تصادف و واژگونی کامیون های آذربایجان گزارش شده که علاوه بر تلفات جانی موجب سرازیر شدن بعضی از این مواد سوختی به چشمه ها و آلودگی منابع آبی و آشامیدنی ما شده از جمله در شهرستان خدا آفرین) این اتصال ترانزیت کالا از مبدا تبریز به جمهوری آذربایجان را تسهیل نموده و طرح کریدور شمال جنوب از بندر عباس تا سنت پترزبورگ روسیه از طریق همین راه آهن میسر شده و موجب توسعه استان و منطقه خواهد شد.

راه آهن جلفا – اصلاندوز – پارس آباد و راه آهن میانه- اردبیل- پارس آباد مکمل هم بوده و موجب جذب سرمایه گذاری و امکان صادرات و ترانزیت کالا با کشور های آذربایجان و روسیه و کشورهای بلوک شرق اروپا خواهد بود.

تحقیق و گردآورنده مطالب: کیوان بالاپور کورعباسلو

برچسب‌ها:پارس اباد, قلی بگلو, کلیبر, گمرک اصلاندوز, هورادیز