به بهانه ی اعتراض آقای دکتر کمال الدین پیرموذن به آلودگی رودخانه ارس توسط ارمنی ها |

روز شنبه مورخه ۱۳/۴/۹۴ آقای کمال الدین پیرموذن نماینده اردبیل و نیر و نمین و سخنگوی فراکسیون محیط زیست در مجلس شورای اسلامی در اعتراض به آلودگی رودخانه ارس و دفاع از شهروندان ساکن حوزه ارس گفت: فاضلاب نیروگاه اتمی و کارخانه آلومینیوم کشور ارمنستان به ارس سرازیر و موجب آلودگی آب این رودخانه می شود. آقای پیرموذن این نیروگاه را یکی از خطرناکترین ایستگاه ها بیان کرد و افزود: باید هرچه زودتر کنسرسیوم سه جانبه ایران ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای رسیدگی و چاره اندیشی در این زمینه تشکیل شود و از مسوولان ذیربط خواست هر چه سریع تر از همه امکانات موجود برای جلوگیری از ادامه این فاجعه زیست محیطی و انسانی وارد عمل شوند.
وی ادامه داد: این پساب ها حاوی فلزات سنگین بوده و می تواند یکی از عوامل شیوع سرطان در منطقه مغان استان اردبیل باشد که سالانه هزاران نفر را به کام مرگ می کشاند.
به بهانه ی این مصاحبه و تشکر از جناب پیرموذن بدلیل عمل به مسئولیت نمایندگی اش طبق اصل ۸۴ قانون اساسی لازم دانستم در مورد نیروگاه اتمی “مت سامور”(METSAMOR) که از خطرناکترین نیروگاه های اتمی دنیاست اطلاعاتی از منابع موجود به عرض همشهریان ارائه نمایم.
طرح احداث نیروگاه هسته ای “مت سامور” به سال ۱۹۶۷ برای تولید برق در اجلاس سران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به تصویب رسید. ساخت این نیروگاه در سال ۱۹۷۳ آغاز گردید و بعد از ۳ سال فاز اول این نیروگاه به بهره برداری رسید. در سال ۱۹۸۰ فاز دوم و در سال ۱۹۸۳ بلوک سوم نیروگاه به اتمام رسید لیکن بدلیل انفجار نیروگاه اتمی “چرنوبیل” کار ساخت فاز چهارم این نیروگاه با دستور سران شوروی متوقف شد.
وقوع زلزله ۷ ریشتری در سال ۱۹۸۸ در ۷۵ کیلومتری این نیروگاه، رهبران شوروی را به هراس انداخت و بدلیل صدمات وارده به فاز اول نیروگاه و از کار انداختن آن، فعالیت این نیروگاه متوقف شد.
در سال ۱۹۹۵ کشور ارمنستان بدلیل مواجهه با بحران و کمبود انرژی علی رغم انتقادات بین المللی با همکاری شرکت “روس اتم” روسیه شروع به بهره برداری مجدد از این نیروگاه کرد که با راه اندازی فاز دوم نیروگاه،هم اکنون ۴۰ درصد از برق تولیدی کشور ارمنستان را تولید می کند.
تهدید های نیروگاه “مت سامور”
بسیاری از دانشمندان محیط زیست، سیاستمداران و مدافعان محیط زیست بارها و بارها فعالیت نیروگاه هسته ای “مت سامور” را تهدیدی برای منطقه و مسائل زیست محیطی و ساکنان آن عنوان کرده اند.
“سورن آزاتای” مدیر قبلی این نیروگاه : هر چند فعالیت این نیروگاه تحت نظارت سازمان بین المللی انرژی اتمی است اما بدلیل احداث این نیروگاه در منطقه زلزله خیز و گسلی “اسپیتکا” و فرسودگی تجهیزات و قدیمی بودن تکنولوژی بکار رفته در “مت سامور”،حفظ و نگهداری آن بسیار پر هزینه و مشکل بوده بنابر این ازنشت مواد رادیو اکتیو و شیمیایی در این نیروگاه مطمئن نیستم.
ارمنستان بدلیل مساحت بسیار کوچکش، در فرایند دفن زباله های رادیو اکتیوی این نیروگاه و از بین بردن زباله های هسته ای همیشه با مشکل بزرگی مواجه بوده و برای برون رفت از هزینه های سرسام آور به کوتاه ترین راه روی آورده و با زیر پا گذاشتن قوانین بین المللی و زیست محیطی ضایعات صنایع و زباله های این نیروگاه را در سرزمین های آذری تحت اشغال خود و همچنین سرازیر کردن آن در رودخانه های ارس و کور اقدام می کند.
“پروفسور محمد سلمان اف” رئیس انیستیتوی “میکروب شناسی” آکادمی ملی علوم آذربایجان در مصاحبه خود در سایت خبری “پوبلیکا” در انتقاد به عملکرد کشور ارمنستان در این خصوص می گوید: برای دفن زباله های نیروگاه اتمی “مت سامور” در دوره شوروی سابق، از دولت مرکزی طی طرحی احداث انبار دفن زباله های اتمی را نیروگاه پیشنهاد داده بودم که مورد موافقت دولت مرکزی قرار گرفته بود لکن دولت ارمنستان بعد از دریافت یک ملیون روبل، بجای احداث این انبار، اقدام به احداث خط لوله ی زیر زمینی تا رودخانه ارس کرد و چندین سال است که زباله های کارخانه ها و این نیروگاه را در نزدیکی روستای “سورناوان” به رودخانه ارس سرازیر می کند و به همین دلیل در ترکیب آب ارس مواد رادیو اکتیو، ترکیبات شیمیایی مختلف و فلزات سنگین وجود دارد که غلظت آن صدها برابر فرآورده های نفتی می باشد.
طبق سند منتشر شده توسط “ویکی لیکس” در سال ۲۰۰۹ ، زباله های این نیروگاه برای کل منطقه تهدید بسیار بزرگی شمرده شده و افزوده است که دیپلمات های امریکایی در ایروان هم از از این موضوع مطلع هستند و به دولت ارمنستان گوشزد کرده اند اما این سایت محل دفن زباله های نیروگاه افشا نکرده زیرا در این صورت، خود دولت امریکا پاسخگوی افکار عمومی خواهد بود.
بنابراین بر دولت تدبیر و امید، مسئولین امر و نماینگان ملت پسندیده نیست که در مقابل اقدام نامناسب کشور همسایه، منفعلانه عمل کرده و بر دغدغه‌ها و نگرانی‌های مردم بیفزاید و باید با یک جمع‌بندی مقبول و مناسب در صیانت از محیط زیست و ضمانت سلامتی ساکنان حوزه رودخانه ارس گام های موثر و عاجلی برداشته شود.